Een paar weken geleden viel mijn oog bij het lezen van de Volkskrant op een advertentie voor een verzamelbox met 10 dvd’s. De prijs stond in een opvallende rode ‘sticker’ weergegeven: ‘10 DVD + boekwerkje € 59,95’. Ik vond het gek dat ‘DVD’ in het enkelvoud stond, maar vroeg me vooral af of er bij de 10 dvd’s nu één boekje zat of bij elke dvd een apart boekje.
Twee dagen later stond dezelfde advertentie in de krant. In de sticker stond de volgende tekst: ‘10 DVD’s + 10 boekjes € 59,95’. Buitengewoon interessant, omdat het meteen te maken heeft met een opvallend congruentieverschil tussen het Nederlands en bijvoorbeeld het Engels. In het Engels gebruik je meervoudige vormen voor meervoudige verwijzingen; in het Nederlands wordt dat veel meer aan het interpretatievermogen van de taalgebruiker overgelaten. In het Nederlands zeg je bijvoorbeeld ’tien jaar’ en ‘op bladzijde 12 en 13’, in het Engels ‘ten years’ en ‘on pages 12 and 13’. Normaal gesproken, levert het gebruik van enkelvoudige verwijzingen naar meervoudige begrippen geen probleem op: je kunt de ware betekenis dan toch wel uit de context halen. Dat was in de advertentie niet het geval, waardoor je een verkeerde conclusie kon trekken. Blijkbaar was ik niet de enige.
Je was inderdaad niet de enige! Het is mij ook opgevallen. Leuk dat je enige uitleg aan weet te geven.
Interessante analyse. Ik kwam op deze pagina terecht omdat ik met hetzelfde vraagstuk zat of we op een Wiki-site over Commodore computers de verschillende computers moeten plaatsen in een categorie “Computer” of categorie “Computers”.
Gelukkig heeft een van de leden een duidelijke uitleg bedacht/gegeven voor het vraagstuk over categorieën.
Wanneer elementen uit de groep de daadwerkelijke categorie ZIJN is het meervoud, bijvoorbeeld “Commodore 64” en “Commodore 128” in de categorie “Computers”.
Wanneer elementen uit de groep bij de categorie HOREN is het enkelvoud, bijvoorbeeld “Beeldscherm” en “Toetsenbord” in de categorie “Computer”
Voor wat betreft de DVD’s gaat deze verklaring natuurlijk niet op, maar ik vind het met afkortingen sowieso een lastig vraagstuk. DVD is natuurlijk de afkorting van “Digital Versatile Disc”, dus DVD. Het meervoud hiervan is “Digital Versatile Discs”, dus nog steeds DVD.
En om even bij de DVD vraagstukken te blijven. Wat ik me ook altijd heb afgevraagd is of het meervoud (als je er dan toch een ’s achter zet) nu DVD’s of DVDs is? Het is namelijk een afkorting van een Engels woord en daar gebruiken ze voor meervoud geen ‘s. Het is Discs en niet Disc’s. Dus zou het logischerwijs DVDs moeten zijn en niet DVD’s, toch?
De uitleg die een van uw leden over het verschil in het gebruik van “computer” en “computers” geeft, klinkt heel aannemelijk. Mijn interpretatie van het verschil is de volgende: meervoud voor verschillende soorten computer (dit zou ik verwachten op een website van bijvoorbeeld Mediamarkt of Saturn) en enkelvoud voor het concept “computer”. Je spreekt volgens mij dus over “Commodore computers” als het om meer dan een soort Commodore computer gaat, en uiteraard ook als het om meer dan een exemplaar gaat. Je spreekt over “de Commodore computer” als het om computers van het merk Commodore gaat, om het fenomeen, zal ik maar zeggen.
De situatie rond “dvd’s” is inderdaad heel anders. Het gaat hier om een leenwoord (of liever: een ‘leenafkorting’) dat zich heeft aangepast aan de Nederlandse morfologie. Dat zie je aan de schrijfwijze – volgens de officiële Nederlandse spellingsregels schrijven we “dvd” met kleine letters – en, in dit geval, aan de meervoudsvorming, die net als soortgelijke afkortingen in het meervoud apostrof + s krijgen. Zo schrijven we ook “cd’s”, “dj’s” en “pc’s” en “sms’jes”, waarvan het grappig is om te zien dat het meteen een Nederlands verkleinwoord is geworden. Deze aanpassingen laten zien dat het Nederlands over de flexibiliteit beschikt nieuwe woorden op te nemen en in het taalsysteem te integreren. Ze worden binnen de kortste keren vernederlandst.
wat is het meervoud van computer??
Interessant artikel en relevant onderwerp. Hoewel vaak uit de context (of boerenverstand) kan worden afgeleid wat men eigenlijk bedoelt, wordt het gebruik van enkelvoud en meervoud vaak verkeerd gebruikt. Zeker een punt van aandacht.